ตักบาตรข้าวเหนียวหลวงพระบาง

          การตักบาตรข้าวเหนียวเป็นอีกหนึ่งประเพณีที่ถือเป็นจุดเด่นของเมืองหลวงพระบาง ประเทศลาว ซึ่งโดยปกติแล้วนิยมใส่บาตรด้วยข้าวเหนียวเพียงอย่างเดียว เพราะเมื่อ ถึงเวลาฉัน ชาวบ้านจะยกสำรับกับข้าวไปถวายที่วัด เรียกว่า “ถวายจังหัน” โดยเวลาใส่บาตรจะนั่งคุกเข่าและผู้หญิง ต้องนุ่งซิ่น ส่วนผู้ชายนุ่งกางเกงขายาว และมีผ้าพาดไหล่ไว้สำหรับเป็นผ้ากราบพระเหมือนกัน

          ชาวต่างชาติหลายคนมาเที่ยวหลวงพระบางเพื่อชมภาพการใส่บาตรของชาวบ้านในยามเช้าตรู่ ขณะที่พระสงฆ์หลายร้อยรูปเดินแถวเรียงรายไปทั่วทุกซอกถนนในเมือง โดยมีชาวบ้านแทบทุกบ้านเฝ้าเตรียมใส่บาตรกัน

          ในฐานะที่ชาวไทยเป็นชาวพุทธ ชาวไทยหลายคนที่ได้มาเที่ยวเมืองหลวงพระบางนี้ จึงนิยมใส่บาตรร่วมกับชาวหลวงพระบาง บางคนเรียกการตักบาตรแบบชาวหลวงพระบางว่า“ตักบาตรข้าวเหนียว” เหตุเพราะสังเกตเห็นว่าคนหลวงพระบางใส่บาตรแต่ข้าวเหนียวเปล่า โดยไม่มีกับข้าวเหมือนในเมืองไทย 

          ตามปกติชาวหลวงพระบางใส่บาตรด้วยข้าวเหนียวเพียงอย่างเดียว เพราะว่าเมื่อพระกลับวัดแล้ว พอถึงเวลาฉัน แต่ละวัดจะเคาะเกราะไม้ไผ่เป็นสัญญาณให้ชาวบ้านรับรู้ ชาวบ้านก็จะยกพาข้าวหรือสำรับกับข้าวที่เตรียมไว้แต่เช้าไปถวายพระที่วัด ซึ่งเรียกว่าการ “ ถวายจังหัน” ดังนั้น การตักบาตรข้าวเหนียวจึงมิได้หมายความว่าต้องการให้พระฉันแต่ข้าวเหนียวแต่เพียงอย่างเดียว

          การใส่บาตรของชาวหลวงพระบางนั้น จะเปลี่ยนเวลาไปตามฤดูกาล ให้สังเกตจากเสียงกลองของวัด หากมีเสียงย่ำกลองเมื่อใด แสดงว่าพระสงฆ์เตรียมตัวจะออกบิณฑบาตแล้ว ชาวบ้านจะรีบปูเสื่อตรงริมทางที่พระจะเดินผ่าน ผู้หญิงต้องนุ่งซิ่นและมีแพรเบี่ยงหรือผ้าสไบพาดไหล่ไว้เสมอสำหรับเป็นผ้ากราบพระ ส่วนผู้ชายต้องนุ่งกางเกงขายาวและมีผ้าพาดเช่นกัน และเวลาใส่บาตรจะต้องนั่งคุกเข่า

สิ่งสำคัญที่ควรทราบสำหรับนักท่องเที่ยวเกี่ยวกับประเพณีตักบาตรในตอนเช้า 

- เฝ้าดูการตักบาตรในอาการสงบเสงี่ยมและจงทำทานเมื่อเห็นว่ามีความสำคัญสำหรับท่านและปฏิบัติในอาการสำรวม
- ถ้าท่านไม่ประสงค์ที่จะทำบุญ ควรกรุณารักษาระยะห่างที่เหมาะสม และแสดงอาการสำรวม อย่าเข้าไปกีดขวางในช่องทางที่พระภิกษุสงฆ์จะเดินผ่าน หรือบริเวณที่ผู้คนจะเข้าไปทำบุญ
- โปรดอย่าถ่ายรูปพระภิกษุสงฆ์ในระยะกระชั้นชิดจนเกินไป เนื่องจากแสงแฟลชจากกล้องถ่ายรูปจะรบกวนแก่พระภิกษุสงฆ์และชาวบ้านอย่างมาก
- กรุณาแต่งกายสุภาพเรียบร้อย โดยเฉพาะอย่างยิ่ง หัวไหล่ หน้าอก และขา ควรมีการปกปิดมิดชิด
- ห้ามถูกเนื้อต้องตัวพระภิกษุสงฆ์